SDG INDEX २०२०-२१

SDG  INDEX  2020-2021 

• प्रकाशन -नीती आयोग 
  
  
• सुरुवात -२०१८ पासून भारतातील राज्यांच्या  शाश्वत विकास उद्धिष्ट पूर्ततेच्या मूल्यमापनासाठी प्रकाशन केले जाते  

• रचना - 

1.  प्रत्येक  राज्यांच्या १६  शाश्वत विकास उद्धिष्ट पूर्ततेची नोंद घेतली जाते.त्यानुसार ०-१०० गुण राज्यांना प्रदान केले जातात 
2. राज्यानी १०० गुण मिळवले तर  शाश्वत विकास उद्धिष्ट संपूर्ण प्रगती समजली जाते
3. राज्यांची चार गटात वर्गवारी केली जाते : अ महत्वाकांक्षी राज्य  (aspirant )- ०-४९ गुण                                                                                            ब  बरी कामगिरी राज्य  (performer ) -५०-६४ गुण                                                                                 क.  आघाडीचे राज्य (front runner ) ६५-९९गुण                                                                                       ड  संपूर्ण प्रगत  राज्य (achiever ) -१०० गुण 

• ठळक बाबी :

1. संपूर्ण भारताच्या शाश्वत विकास उद्धिष्ट मध्ये सुधारणा झाली आहे २०१९ मध्ये ६० गुण होते तर २०२०-२१ मध्ये संपूर्णभारताचे  गुण ६९ झाले आहेत 
2. केरळ राज्याने ७५ गुणांसह  अव्वल स्थान मिळवले आहे.
3. तामिळनाडू आणि हिमाचल प्रदेश यांनी  ७२ गुणांसह संयुक्तपणे दुसरा क्रमांक मिळवला आहे
4. आंध्र प्रदेश, गोवा ,कर्नाटक उत्तराखंड यांनी  तिसरा क्रमांक मिळवला आहे 
5. सिक्कीम  चौथा तर महाराष्ट्र पाचवा क्रमांक आहे 
6. बिहार ,झारखंड आणि आसाम यांनी सर्वात वाईट कामगिरी केली आहे  

• शाश्वत विकास उद्धिष्ट 

1.  मानव विकासाशी निगडित (शिक्षण ,आरोग्य  इत्यादी) एकूण १७ उद्धिष्ट आहेत 
2. २०१५ मध्ये संयुक्त राष्ट्र संघ आमसभेने ही उद्धिष्ट मंजूर केली होती 
3. २०३० पर्यंत संयुक्त राष्ट्र संघ सदस्यांना ही उद्धिष्ट साध्य करायची आहेत.